Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2013

ΗΠΑ: Ωρομίσθια πείνας και υπερκέρδη των μονοπωλιακών ομίλων

ΗΠΑ
Ο εργασιακός μεσαίωνας στους ισχυρούς μονοπωλιακούς ομίλους
Ενδεικτικά τα παραδείγματα σε δέκα κολοσσούς
Από τις αυγουστιάτικες κινητοποιήσεις των εργαζομένων σε αλυσίδες ταχυφαγείων στο Λος Αντζελες για ωρομίσθιο 15 δολάρια
Στο ιλουστρασιόν φυλλάδιο της μεγαλύτερης εκπτωτικής αλυσίδας λιανικής στις ΗΠΑ, της «Walmart», μια καλοψημένη υπερμεγέθης γαλοπούλα συνοδεία άλλων αλμυρών και γλυκών εορταστικών εδεσμάτων, με λιγότερο από 30 δολάρια, κλέβει τις εντυπώσεις. Αφορμή; Η Γιορτή των Ευχαριστιών, που φέτος γιορτάζεται στις ΗΠΑ την ερχόμενη Πέμπτη, 28 Νοέμβρη.

Κι όμως! Ενώ στα 4.700 υποκαταστήματα της εταιρείας, που απασχολεί πάνω από 1.300.000 εργαζόμενους σε όλη τη χώρα, η κίνηση των δισταχτικών (λόγω φτώχειας...) καταναλωτών είναι αυξημένη, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένοι εργαζόμενοι που προσπαθούν μετά βίας να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαΐ. Δεν είναι τυχαίοι. Είναι οι ίδιοι οι υπάλληλοι της «Walmart» που με τους πενιχρούς μισθούς που παίρνουν, αδυνατούν να βάλουν στο οικογενειακό τραπέζι ακόμη και μισή από την καλοψημένη γαλοπούλα που λανσάρεται στο ιλουστρασιόν διαφημιστικό φυλλάδιο της εργοδότριας εταιρείας.

Ο 31χρονος Αντονι Γκόιτια, που δουλεύει εδώ και μερικά χρόνια σε υποκατάστημα της «Walmart» στο Λος Αντζελες, παντρεμένος, με ένα νεογέννητο παιδί, και ετήσιο εισόδημα το 2012 μόλις 12.000 δολάρια, σε δηλώσεις σε ΜΜΕ σημειώνει πως αδυνατεί να γεμίσει καθημερινά το οικογενειακό τραπέζι ή να εξασφαλίσει το ενοίκιο του επόμενου μήνα. Πόσο μάλλον να κάνει επιπρόσθετα έξοδα για τη γιορτή των Ευχαριστιών ή να βρει λεφτά για τα δώρα των Χριστουγέννων.

Δεν είναι μόνος αλλά ένας από τις πολλές εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένους υπαλλήλους της μεγαλύτερης εκπτωτικής αλυσίδας στις ΗΠΑ με ωρομίσθιο καθηλωμένο στα περίπου 7 δολάρια, γιατί θεωρείται πως είναι τάχα «μερικής απασχόλησης». Και ας δουλεύει κατά μέσο όρο 40 ώρες τη βδομάδα.

Το «οξύμωρο» (αλλά απόλυτα «λογικό» στον καπιταλισμό) είναι ότι τα εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι που δουλεύουν για ψίχουλα σε επιχειρηματικούς κολοσσούς - ιδιαίτερα στους κλάδους της λιανικής και της εστίασης -, την ίδια ώρα, τροφοδοτούν με τη φτώχεια τους τα υπερκέρδη των εταιρειών και των διευθυντικών στελεχών τους.

Ετσι, ενώ οι ετήσιες αποδοχές ενός χαμηλόμισθου εργαζόμενου στα «Walmart» και στα «McDonald's», κυμαίνονται στα 12.000 ή 15.000 δολάρια, η ετήσια «αποζημίωση» του επικεφαλής διευθυντικών στελεχών πχ της αλυσίδας καφε-εστίασης «Starbucks» («Στάρμπακς»), Χάουαρντ Σουλτζ, ανήλθε πέρσι στα 29.000.000 δολάρια.

Τα «Walmart», με τις εκατοντάδες χιλιάδες κακοπληρωμένων εργαζόμενων, είναι ιδιοκτησίας της τετραμελούς οικογένειας Walton, που είναι μέσα στη λίστα με τους 12 πλουσιότερους ανθρώπους στη Γη, και διαχειρίζονται μία περιουσία 145 δισ. δολαρίων.

Συνεπώς, τείνει να γίνει κανόνας πως όσο μεγαλύτερο και ισχυρότερο είναι ένα μονοπώλιο, όσο ασθενή είναι τα σωματεία και η κινητοποίηση των εργαζομένων (ιδιαίτερα δίχως ταξικά συνδικάτα και επαναστατικό εργατικό κόμμα) άλλο τόσο θα είναι, γεωμετρικά αντίθετοι, οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας.

Το εύλογο συμπέρασμα επιβεβαιώθηκε σε μεγάλο βαθμό την περασμένη βδομάδα όταν η ηλεκτρονική ειδησεογραφική ιστοσελίδα «24/7 Wall Street» δημοσίευσε μία λίστα με τους 10 χειρότερους εταιρικούς εργοδότες των ΗΠΑ. Μαντέψτε! Η «Walmart», με τους 1.300.000 εργαζόμενους, τα 4.759 υποκαταστήματα, ετήσιο τζίρο το 2012 469 δισ. δολάρια και καθαρά κέρδη πάνω από 17 δισ. δολάρια, λανσάρει στο νούμερο ένα του καταλόγου...

Οι «πρωτοπόροι»... στην εκμετάλλευση

Η «Walmart» λοιπόν είναι ο μεγαλύτερος και χειρότερος εργοδότης στις ΗΠΑ δίνοντας, σύμφωνα με στοιχεία του «24/7 Wall Street», ωρομίσθιο που ξεκινά από 7 και 9 δολάρια (και όχι 12 όπως η ίδια διατείνεται) παρά τον τεράστιο τζίρο και τα καθαρά κέρδη. Ακόμη και το νεοφιλελεύθερο ίδρυμα ανάλυσης DEMOS επισημαίνει πως εάν πέρσι τα διευθυντικά στελέχη της εταιρείας δεν είχαν ξοδέψει 7,6 δισ. δολάρια για να αγοράσουν στοκ της «Walmart» με σκοπό να αυξήσουν την αξία των μετοχών και την περιουσία της οικογένειας Γουόλτον, και είχαν ανακατευθύνει έστω και λιγότερο από 50% στην αύξηση της μισθοδοσίας του προσωπικού, τότε οι ετήσιες αποδοχές του πιο χαμηλόμισθου εργαζόμενου θα ξεπερνούσαν τα 25.000 δολάρια. Υπολογίζεται ακόμη ότι εξαιτίας της αύξησης της αγοραστικής δύναμης του συνόλου των 1.300.000 εργαζομένων της «Walmart» θα δημιουργούνταν 100.000 νέες θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ σε λίγους μήνες.

Δεύτερη στη μαύρη λίστα είναι η αλυσίδα ταχυφαγείων «Μακντόναλντς» (McDonald's). Μόνον στις ΗΠΑ απασχολεί 739.055 εργαζόμενους σε 14.157 υποκαταστήματα. Είχε πέρσι τζίρο 27,6 δισ. δολάρια, με καθαρά κέρδη πάνω από 5,5 δισ. δολάρια. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πώς κατάφερε την αύξηση της κερδοφορίας, εάν συλλογιστεί πως το μέσο ωρομίσθιο των περισσότερων υπαλλήλων μετά βίας ξεπερνά τα 7 και 9 δολάρια. Τον περασμένο Αύγουστο αλλά και τον περασμένο Οκτώβρη αρκετές χιλιάδες εργαζόμενοι από τα «McDonald's» σε όλες τις ΗΠΑ είχαν απεργήσει και κινητοποιηθεί διεκδικώντας υψηλότερα ωρομίσθια, καλύτερες συνθήκες δουλειάς και συνδικαλιστικές ελευθερίες. Ο αγώνας τους είχε κάνει αίσθηση, αλλά είναι ακόμη στην αρχή.

Τρίτη στη λίστα των κακοπληρωτών εργοδοτών είναι η μεγάλη εταιρεία λιανικής, ως επί το πλείστον «εναλλακτικών» οικολογικών προϊόντων, TARGET. Διατηρεί προσωπικό 361.000 εργαζομένων σε 1.778 υποκαταστήματα, δίνει την ώρα περίπου 9 δολάρια, ενώ πέρσι είχε τζίρο 73,3 δισ. δολάρια και καθαρά κέρδη άνω των 3 δισ. δολαρίων. Η ετήσια «αποζημίωση» του επικεφαλής των διευθυντικών στελεχών της ξεπέρασε το 2012 τα 20 εκατομμύρια δολάρια.

Ακολουθεί η μεγάλη εταιρεία λιανικής οπωρολαχανικών «Kroger», με έδρα το Οχάιο, που διαθέτει 343.000 εργαζόμενους σε 2.418 υποκαταστήματα και θεωρείται η μεγαλύτερη αλυσίδα μανάβικων στις ΗΠΑ και η τέταρτη μεγαλύτερη του είδους στον κόσμο. Ο τζίρος εργασιών της «Kroger» κυμάνθηκε πέρσι στα 96,8 δισ. δολάρια, τα καθαρά κέρδη έφθασαν τα 1,5 δισ., ενώ οι ετήσιες αποδοχές του επικεφαλής των διευθυντικών στελεχών της εταιρείας ξεπέρασαν τα 11.000.000 δολάρια. Οι ωρομίσθιες αποδοχές των εργαζομένων δεν είναι ξεκάθαρες, καθώς οι περισσότεροι αμείβονται βάσει συλλογικών συμβάσεων εργασίας που συμφωνούνται ανάμεσα στους εκπροσώπους των σωματείων και την εργοδοσία.

Ακολουθεί η πανίσχυρη πολυεθνική εταιρεία εστίασης «Yum! Brands», με έδρα το Κεντάκι, πίσω από την οποία «κρύβονται» γνωστές αλυσίδες εστίασης όπως τα «Τaco Bell», KFC και η «Pizza Hut». Διαθέτει στις ΗΠΑ 694.712 άτομα προσωπικό σε 18.069 υποκαταστήματα, πέρσι είχε τζίρο 13,6 δισ. δολάρια, καθαρά κέρδη άνω των 1,6 δισ., προσφέροντας ωρομίσθιο στους περισσότερους εργαζόμενους λιγότερα και από 8 δολάρια! Με τους πενιχρούς μισθούς η «Yum! Brands» κατάφερε πέρσι να ανοίγει κάθε μέρα πέντε νέα υποκαταστήματα εκτός των ΗΠΑ, ενώ η ετήσια αποζημίωση του επικεφαλής διευθυντών της εταιρείας ξεπέρασε το 2012 τα 14.000.000 δολάρια.

Στη μαύρη λίστα των εταιρειών που κακοπληρώνουν σκληρά εργαζόμενους, συνήθως με το πρόσχημα της ημιαπασχόλησης, παρελαύνουν και άλλα γνωστά μονοπώλια. Οπως η SEARS (εκπτωτική αλυσίδα λιανικής που ελέγχεται από τον δισεκατομμυριούχο επενδυτή Εντουαρντ Λάμπερτ), με ετήσια καθαρά κέρδη 930.000.000 δολάρια και ωρομίσθιο που ξεκινά από 7,70 δολάρια. Η αλυσίδα εκπτωτικής λιανικής διάθεσης ηλεκτρικών συσκευών και ειδών σπιτιού «TJX Companies», που απασχολεί 138.211 άτομα ως προσωπικό, σε 2.355 υποκαταστήματα, με μέσο ωρομίσθιο τα 8 δολάρια και ετήσια αποζημίωση των ανώτατων διευθυντικών στελεχών τα 21.800.000 δολάρια. Στο τέλος της λίστας φιγουράρει η γνωστή αλυσίδα καφε-εστίασης «Starbucks» που απασχολεί στις ΗΠΑ 120.000 εργαζόμενους, σε 7.049 υποκαταστήματα, με τζίρο 13,3 δισ. δολάρια, καθαρά κέρδη 1,4 δισ. δολάρια και μέσο ωρομίσθιο τα 9 δολάρια. Οπως προαναφέραμε το επικεφαλής στέλεχος της εταιρείας πήρε το 2012 ετήσια αποζημίωση «μόλις» 29 εκατ. δολάρια.

Είναι φανερό μετά από όλα αυτά πως ο αγώνας που καλούνται να δώσουν εκατομμύρια Αμερικανοί εργαζόμενοι ενάντια σε πανίσχυρα μονοπώλια, έχοντας ως δεδομένο ένα ισχνό και φτωχό σε ταξική συνείδηση συνδικαλιστικό, εργατικό κίνημα, είναι πολύ δύσκολος. Βέβαια η πάλη δεν μπορεί να περιοριστεί μόνον στη βελτίωση των μισθών και συνθηκών δουλειάς και στο «διακριτικό» διάλογο με τα κόμματα της αστικής τάξης μέσα σε ένα άγριο καπιταλιστικό περιβάλλον. Οι συνθήκες απαιτούν ευρύτερες ανατροπές σε επίπεδο οικονομίας και εξουσίας.

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ

Ριζοσπάστης, Κυριακή 24 Νοέμβρη 2013

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα ανώνυμα σχόλια δεν δημοσιεύονται. Δεν δημοσιεύονται σχόλια τα οποία θεωρούμε ότι δεν ανταποκρίνονται στην δική μας αντίληψη διαλόγου. Δεν γίνεται αποδεκτός αντικομμουνιστικός, φασιστικός, ρατσιστικός οχετός, καθώς και σχόλια προβοκατόρικου χαρακτήρα κάθε είδους. Οι διαχειριστές θεωρούν δικαίωμά τους την διαγραφή ή μη δημοσίευση οποιουδήποτε σχολίου κατά την κρίση τους και χωρίς υποχρέωση περαιτέρω εξηγήσεων.